ΓΡΑΝΑΖΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1 Σε ποια είδη και μορφές συναντούμε τα εξαρτήματα που φέρουν οδόντωση ;

τους οδοντωτούς τροχούς (γρανάζια) διάφορων ειδών και μορφών,

τους οδοντωτούς κανόνες και

τους ατέρμονες κοχλίες

2 Τι είναι ο οδοντωτός τροχός;

Ένας οδοντωτός τροχός είναι ένας ολόσωμος κύλινδρος ή δίσκος ή τροχός με βραχίονες και αποτελείται από τα εξής μέρη:στο κέντρο υπάρχει ο ομφαλός σύνδεσης με την άτρακτο η πλήμνη που φέρει το αυλάκι για την σφήνα  και στην περιφέρεια του γραναζιού υπάρχει οδόντωση.

Οι οδοντωτοί τροχοί έχουν εξωτερική ή εσωτερική οδόντωση.

 

3 Τι είναι ο οδοντωτός κανόνας;

Ο οδοντωτός κανόνας είναι μια ράβδος συνήθως ορθογωνικής αρχικής διατομής που στην επιφάνεια εργασίας του φέρει οδόντωση.

4 Τι είναι ο ατέρμονας κοχλίας;

Ο ατέρμονας είναι ένας κύλινδρος που στην παράπλευρη επιφάνειά του έχει χαραχτεί ελίκωση με μία ή δύο συνήθως αρχές όπως στους κοχλίες.

5 Ποιες λειτουργίες επιτυγχάνονται με την βοήθεια κατάλληλων οδοντώσεων; ή Λειτουργικός σκοπός και χρήσεις των οδοντωτών τροχών

Με τους οδοντωτούς τροχούς μπορούμε να μεταδώσουμε κίνηση στις εξής περιπτώσεις γεωμετρικών αξόνων ατράκτων:

α. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες παράλληλους

β. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες τεμνόμενους

γ. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατους

δ. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατα κάθετους

Με την οδοντοκίνηση μετατρέπονται ως εξής τα βασικά χαρακτηριστικά της περιστροφικής κίνησης:

Μπορούμε να αυξομειώσουμε την ροπή και τις στροφές του κινούμενου άξονα σε σχέση με την ροπή και τις στροφές του κινητήριου.

Το ζεύγος οδοντωτού κανόνα οδοντωτού τροχού μετατρέπει την περιστροφική κίνηση σε ευθύγραμμη και το αντίθετο.

Τα γρανάζια κατάλληλα στις περιπτώσεις μετάδοσης κίνηση που οι άτρακτοι δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους, για απαιτήσεις μεγάλων ροπών, πολλών στροφών, ακρίβειας στη σχέση μετάδοσης, χαμηλού σχετικά θορύβου (ιδίως όταν είναι καλή η ποιότητα κατασκευής και λιπαίνονται) και μεγάλης διάρκειας ζωής με ελάχιστη συντήρηση.

6 Ποιες είναι οι τρεις βασικές κατηγορίες μεταδόσεων κίνησης με οδοντώσεις ;

Είναι τρεις και στην κάθε μία αντιστοιχούν ορισμένοι τύποι γραναζιών :

γεωμετρικοί άξονες των ατράκτων παράλληλοι .

γεωμετρικοί άξονες των ατράκτων τεμνόμενοι και

γεωμετρικοί άξονες των ατράκτων ασύμβατοι .

 7 Σε ποιες περιπτώσεις μετάδοσης κίνησης πλεονεκτούν οι οδοντωτοί τροχοί σε σύγκριση με τους άλλους τρόπους μετάδοσης;

Τα γρανάζια κατάλληλα στις περιπτώσεις μετάδοσης κίνηση που οι άτρακτοι δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους, για απαιτήσεις μεγάλων ροπών, πολλών στροφών, ακρίβειας στη σχέση μετάδοσης, χαμηλού σχετικά θορύβου (ιδίως όταν είναι καλή η ποιότητα κατασκευής και λιπαίνονται) και μεγάλης διάρκειας ζωής με ελάχιστη συντήρηση.

8 Με ποιους τρόπους μπορεί να μεταδοθεί η κίνηση μεταξύ δύο ατράκτων των οποίων οι γεωμετρικοί άξονες είναι παράλληλοι;

άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες παράλληλους

Οδοντωτοί τροχοί με ίσια δόντια ή ελικοειδείς οδοντωτοί τροχοί. Σε αυτή την περίπτωση πλεονεκτούν τα γρανάζια με ελικοειδή δόντια για 2 λόγους: πρώτον γιατί η εμπλοκή των δοντιών τους είναι σταδιακή κατά την έννοια του ύψους (όπως και στα γρανάζια με ίσια δόντια) αλλά και κατά την έννοια του μήκους δεύτερον στο ότι τα γρανάζια με ελικοειδή δόντια έχουν μεγαλύτερο βαθμό επικάλυψης.

Βαθμός επικάλυψης είναι ο μέσος αριθμός των δοντιών ενός τροχού που συνεργάζονται ταυτόχρονα με τα αντίστοιχά τους του άλλου τροχού. Για να εξασφαλιστεί η συνεχείς και ομαλή μετάδοση πρέπει να αρχίσει η εμπλοκή κάθε δοντιού πριν ολοκληρωθεί η απεμπλοκή του προηγούμενου γι αυτό και ο βαθμός επικάλυψης πρέπει να είναι λίγο μεγαλύτερος από την μονάδα

Οι ελικοειδείς οδοντωτοί τροχοί είναι κατάλληλοι επίσης για εργασία με μεγάλο αριθμό στροφών και την παραλαβή μεγάλων δυνάμεων, αυτό γιατί τα λοξά δόντια για το ίδιο πάχος δοντιού έχουν μεγαλύτερο μήκος από τα ίσια και κατά συνέπεια μεγαλύτερη εργαζόμενη διατομή για την παραλαβή των δυνάμεων

Οι ελικοειδείς οδοντωτοί τροχοί έχουν και ένα μειονέκτημα: λόγω της μορφής των δοντιών τους αναπτύσσονται κατά την περιστροφή των ατράκτων αξονικές δυνάμεις οι οποίες όταν είναι μεγάλες απαιτούν για την παραλαβή τους αξονικά έδρανα. Συνήθως όμως τα γρανάζια κατασκευάζονται με γωνιώδη δόντια στα οποία οι αξονικές δυνάμεις αλληλοεξουδετερώνονται.

9 Με ποιους τρόπους μπορεί να μεταδοθεί η κίνηση μεταξύ δύο ατράκτων των οποίων οι γεωμετρικοί άξονες είναι τεμνόμενοι;

άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες τεμνόμενους

Κωνικοί οδοντωτοί τροχοί με ίσια ή ελικοειδή δόντια

10 Με ποιους τρόπους μπορεί να μεταδοθεί η κίνηση μεταξύ δύο ατράκτων των οποίων οι γεωμετρικοί άξονες είναι ασύμβατοι, ασύμβατα κάθετοι και σε περίπτωση μετατροπής της κίνησης;

άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατους

Ατέρμονας κοχλίας οδοντωτός τροχός για μεγάλες σχέσεις μετάδοσης αλλά και μεγάλες απώλειες λόγω τριβών ή ελικοειδείς οδοντωτοί τροχοί

άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατα κάθετους

Κωνικοί οδοντωτοί τροχοί με ελικοειδή δόντια

Μετατροπή περιστροφικής κίνησης σε ευθύγραμμη και αντίστροφα

Ζεύγος οδοντωτού τροχού οδοντωτού κανόνα με ευθύγραμμα ή ελικοειδή δόντια

11 Γιατί προτιμούνται οι οδοντωτοί τροχοί με ελικοειδή δόντια σε σχέση με τους τροχούς με ίσια δόντια; ή Πλεονεκτήματα των γραναζιών με λοξά (ελικοειδή) δόντια;

Τα γρανάζια με ελικοειδή δόντια είναι μεν πιο ακριβά από τους τροχούς με ίσια δόντια αλλά:

εξασφαλίζουν ομαλή και ασφαλή λειτουργία

χαμηλά επίπεδα θορύβου, (όπως π.χ. στα κιβώτια ταχυτήτων του αυτοκινήτου.).

Αυτό συμβαίνει για 2 λόγους: πρώτον γιατί η εμπλοκή των δοντιών τους είναι σταδιακή κατά την έννοια του ύψους (όπως και στα γρανάζια με ίσια δόντια) αλλά και κατά την έννοια του μήκους δεύτερον στο ότι τα γρανάζια με ελικοειδή δόντια έχουν μεγαλύτερο βαθμό επικάλυψης.

Οι ελικοειδείς οδοντωτοί τροχοί είναι κατάλληλοι επίσης:

για εργασία με μεγάλο αριθμό στροφών

για την παραλαβή μεγάλων δυνάμεων, και αυτό γιατί τα λοξά δόντια για το ίδιο πάχος δοντιού έχουν μεγαλύτερο μήκος από τα ίσια και κατά συνέπεια μεγαλύτερη εργαζόμενη διατομή για την παραλαβή των δυνάμεων

12 Τι είναι ο βαθμός επικάλυψης;

Βαθμός επικάλυψης είναι ο μέσος αριθμός των δοντιών ενός τροχού που συνεργάζονται ταυτόχρονα με τα αντίστοιχά τους του άλλου τροχού. Για να εξασφαλιστεί η συνεχείς και ομαλή μετάδοση πρέπει να αρχίσει η εμπλοκή κάθε δοντιού πριν ολοκληρωθεί η απεμπλοκή του προηγούμενου γι αυτό και ο βαθμός επικάλυψης πρέπει να είναι λίγο μεγαλύτερος από την μονάδα

 

13 Που οφείλονται τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζουν οι παράλληλοι ελικοειδείς τροχοί;

Τα πλεονεκτήματα των τροχών αυτών οφείλονται:

στο γεγονός ότι η εμπλοκή κάθε δοντιού είναι σταδιακή όχι μόνο κατά την έννοια του ύψους αλλά και κατά την έννοια του μήκους του, αφού το ίχνος του δεν είναι παράλληλο με το γεωμετρικό άξονα του τροχού , και

στο ότι έχουν μεγαλύτερο βαθμό επικάλυψης από τους τροχούς με ίσια δόντια .

14 Που οφείλεται το γεγονός ότι οι παράλληλοι ελικοειδείς τροχοί μπορούν να παραλάβουν μεγαλύτερες δυνάμεις από τους τροχούς με ίσια δόντια;

Οφείλεται στο γεγονός ότι για το ίδιο πάχος τροχού τα λοξά δόντια έχουν μεγαλύτερο μήκος από τα ίσια και κατά συνέπεια μεγαλύτερη εργαζόμενη διατομή για την παραλαβή των δυνάμεων

15 Μειονεκτήματα των ελικοειδών οδοντωτών τροχών

Τα γρανάζια με ελικοειδή δόντια είναι πιο ακριβά από τους τροχούς με ίσια δόντια

Στους ελικοειδείς οδοντωτούς τροχούς λόγω της μορφής των δοντιών τους αναπτύσσονται κατά την περιστροφή των ατράκτων αξονικές δυνάμεις οι οποίες όταν είναι μεγάλες απαιτούν για την παραλαβή τους αξονικά έδρανα. Συνήθως όμως τα γρανάζια κατασκευάζονται με γωνιώδη δόντια στα οποία οι αξονικές δυνάμεις αλληλοεξουδετερώνονται.

16 Υλικά κατασκευής οδοντωτών τροχών;

Οι οδοντωτοί τροχοί που κατασκευάζονται από χυτοσίδηρο έχουν μεγάλη αντοχή στη διάβρωση και τις φθορές μεγάλη σκληρότητα αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεγάλες περιφερειακές ταχύτητες και για μεγάλες απαιτήσεις ακρίβειας.

Οι οδοντωτοί τροχοί που κατασκευάζονται από χάλυβα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεγάλες περιφερειακές ταχύτητες αλλά σε περιβάλλοντα με ρύπους χρειάζονται λίπανση.

Όταν θέλουμε η διάταξη της οδοντοκίνησης να έχει μικρό βάρος χρησιμοποιούμε γρανάζια από κράματα αλουμινίου, ενώ όταν τα γρανάζια χρησιμοποιούνται σε διαβρωτικό και οξειδωτικό περιβάλλον κατασκευάζονται από κεραμικά η συνθετικές ρητίνες.

 

17 Με ποιες μεθόδους κατασκευάζονται οι οδοντώσεις των οδοντωτών τροχών;

Οι οδοντωτοί τροχοί κατασκευάζονται είτε με χύτευση για μικρές κατασκευαστικές απαιτήσεις και μικρές περιφερειακές ταχύτητες έως 2m/sec.

Κυρίως όμως κατασκευάζονται με κοπή στους γραναζοκόπτες ή σε κοινές φρέζες με την βοήθεια διαιρέτη.

18 Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των απλών τροχών με ίσια δόντια;

1 Η περιφέρεια κεφαλών που περνάει από τις κορυφές των δοντιών στην οποία αντιστοιχεί η διάμετρος κεφαλών d_k (είναι η μεγαλύτερη διάμετρος του τροχού)

2 Η περιφέρεια ποδιών που περνάει από τη βάση των δοντιών στην οποία αντιστοιχεί η διάμετρος ποδιών d_f (είναι η μικρότερη διάμετρος του τροχού)

3 Η αρχική περιφέρεια που περνάει λίγο ψηλότερα από το μέσο του ύψούς του δοντιού στην οποία αντιστοιχεί η αρχική διάμετρος d₀ ή (d).

Στα κανονικά γρανάζια οι αρχικές περιφέρειες των τροχών που συνεργάζονται είναι πάντα εφαπτόμενες και άρα ταυτίζονται με τους κύκλος κυλίσεως των τροχών. Η τιμή της αρχικές διαμέτρου χρησιμοποιείται στον υπολογισμό της αντοχής του τροχού καθώς και των άλλων διαστάσεών του και γι αυτό είναι πολύ σημαντική διάσταση.

4. αριθμός δοντιών  z

5. βήμα  t

6. ύψος κεφαλής  h_k

7. ύψος ποδιού  h_f

8. ύψος δοντιού  h

9. πάχος δοντιού  s

10. διάκενο  w

Σε έναν οδοντωτό τροχό το άθροισμα του πάχους του δοντιού συν το διάκενο είναι ίσο με το βήμα

11. μήκος δοντιού b

 19 Τι είναι το διαμετρικό βήμα ή modul (m);

Από την σχέση μετάδοσης ισχύει ότι

d₁ / d₂ = n₂ / n₁= ι.

Για τα γρανάζια αυτή ή σχέση ισχύει για τις αρχικές περιφέρειες των τροχών οι οποίες βρίσκονται σε επαφή και γίνεται

d₀₁ / d₀₂ = n₂ / n₁

Αν το γρανάζι έχει βήμα t και z δόντια είναι:

π d₀  = z t = το μήκος της αρχικής περιφέρειας του τροχού.

Δηλαδή στην αρχική περιφέρεια του τροχού με μήκος π d₀ (η περίμετρος του κύκλου) χωρούν z δόντια σε απόσταση t μεταξύ τους.

Επομένως αν γνωρίζω τον αριθμό δοντιών z ενός γραναζιού και το βήμα t η διάμετρος d₀ υπολογίζεται από την σχέση:

d₀  = z * (t /π).

Για να υπολογίσομε επομένως την αρχική διάμετρο του γραναζιού πρέπει το γινόμενο z * t να διαιρεθεί με τον αριθμό π. όμως ο z είναι φυσικός αριθμός και ο π άρρητος με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε άρρητη τιμή και για την διάμετρο d₀ και δύσκολους υπολογισμούς για το γρανάζι στην συνέχεια και φυσικά γίνεται δύσκολή και η τυποποίηση των γραναζιών αφού ο κάθε κατασκευαστής θα χρησιμοποιεί ενδεχομένως διαφορετική ακρίβεια όσον αφορά τα δεκαδικά ψηφία

Για να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα συμφωνήθηκε διεθνώς ο λόγος (t /π) να πάρει ορισμένες ρητές τιμές σε χιλιοστά και να ονομαστεί διαμετρικό βήμα ή modul (m).

Έτσι είναι: m = t / π   και   d₀ = z m και  m = d₀ / z.

Η τελευταία σχέση μας δείχνει το μήκος της αρχικής διαμέτρου που αντιστοιχεί σε κάθε δόντι. Οι τιμές του modul δίνονται από τους πίνακες τυποποίησης κατά DIN και ISO.

20 Ποιο δόντι ονομάζεται κανονικό;

Ένα δόντι λέγεται κανονικό όταν:

1. ύψος κεφαλής  h_k = m

2. ύψος ποδιού  h_f  = 1.17m_,

3. ύψος δοντιού  h  = 2.17m

4. πάχος δοντιού  s=0.5t.

4ι για χυτά δόντια ισχύει  s = (18 / 40) t

4ιι για κατεργασμένα δόντια ισχύει  s = (39 / 80) t

5. Το υπόλοιπο μέρος του βήματος είναι το διάκενο  w

6. Μήκος δοντιού  b = ( 6 -16 ) m ή  b =  ( y * t )

 21 Τι είναι το circular pitch (cp);

Για τα γρανάζια που κατασκευάζονται σύμφωνα με το Αγγλοσαξονικό Σύστημα μονάδων η τυποποίησή τους βασίζεται στο αντίστοιχο με το μοντούλ μέγεθος το circular pitch cp = t / π  και μετριέται σε in.

22 Τι είναι το Αγγλικό διαμετρικό βήμα diametrical pitch (Dp);

Το diametrical pitch Dp = z/d₀ το αντίστροφο μέγεθος του cp που μας δείχνει πόσα δόντια αντιστοιχούν σε μήκος μιας ίντσας της αρχικής διαμέτρου

23 Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των ελικοειδών οδοντωτών τροχών;

Στους ελικοειδείς οδοντωτούς τροχούς υπάρχουν: 2 βήματα το μετωπικό t_s και το κάθετο t_n και 2 μοντούλ αντίστοιχα το μετωπικό και το κάθετο Για την χάραξη των ελικοειδών τροχών χρησιμοποιείται το κάθετο μοντούλ

24 Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των κωνικών οδοντωτών τροχών;

Τα κωνικά γρανάζια έχουν 2 αρχικές διαμέτρους την μεγάλη ή εξωτερική d_a και τη μικρή ή εσωτερική αρχική διάμετρο d_e  και επομένως και 2 μοντούλ. Για την κατασκευή κωνικών γραναζιών τυποποιείται το μεγάλο μοντούλ. Για να μπορούν δύο κωνικά γρανάζια να συνεργαστούν θα πρέπει εκτός από το ίδιο μοντούλ και το ίδιο βήμα και οι κορυφές των 2 κώνων να συμπίπτουν αλλιώς δεν θα είναι δυνατό ο ένας τροχός να κυλά πάνω στον άλλο. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει τα άθροισμα των ημιγωνιών των κώνων να είναι ίσο με την γωνία των αξόνων των ατράκτων. Άρα για συγκεκριμένη γωνία αξόνων όταν οριστεί το ένα γρανάζι αυτόματα ορίζεται πλήρως και το ταίρι του.

25 Ποιοι είναι οι κατασκευαστικοί περιορισμοί των οδοντωτών τροχών; για την σχέση μετάδοσης;

Η μέγιστη σχέση μετάδοσης σε μια οδοντοκίνηση είναι 1/8. Αν απαιτείται μεγαλύτερη χρησιμοποιούνται δύο η περισσότερα ζευγάρια με ενδιάμεσο άξονα. Τότε για την σχέση μετάδοσης ισχύει:

I _ολ = i₁ * i₂ * i_3*... Ενώ και ο βαθμός απόδοσης θα είναι το γινόμενο των επιμέρους.

Σε αυτές τις περιπτώσεις επιλέγουμε αν είναι δυνατό να έχουμε για λόγους εναλλαξιμότητας όσο γίνεται περισσότερα ίδια γρανάζια

Όταν η ποιότητα των δοντιών των γραναζιών είναι καλή η σχέση μετάδοσης προτιμούμε να είναι 1/2 ή 1/3 κτλ γιατί αφού ι = z₁/z₂, ο z₂ είναι ακέραιο πολλαπλάσιο του z1 οπότε τα δόντια του μεγάλου τροχού συνεργάζονται πάντα με τα ίδια δόντια του μικρού τροχού με αποτέλεσμα τα δόντια των τροχών με την χρήση να ταιριάζουν καλύτερα και η εμπλοκή να γίνεται ευκολότερα

ενώ αν η ποιότητα των δοντιών είναι κακή τότε προτιμούμε σχέσεις της μορφής 2/3,2/5 ώστε να υπάρχει εναλλαγή στη συνεργασία και οι φθορά των δοντιών να κατανέμεται σε όλα τα δόντια.

26 Ποιοι είναι οι κατασκευαστικοί περιορισμοί των οδοντωτών τροχών; για τον αριθμό δοντιών των τροχών;

Ο ελάχιστος αριθμός δοντιών ενός γραναζιού δεν μπορεί να είναι μικρότερος του 18 με ειδικές χαράξεις φτάνει τα 14 δόντια ή το ελάχιστο 12. Αυτό γιατί η χάραξη με την μέθοδο της εξελιγμένης δίνει για μικρό z αδύνατες βάσεις δοντιών θόρυβο και φθορές κατά την λειτουργία.

27 Γιατί και με ποιους τρόπους με πρέπει να λιπαίνονται τα γρανάζια;

Η λίπανση εξασφαλίζει στην οδοντοκίνηση αθόρυβη λειτουργία και μεγάλη διάρκεια ζωής, εξαρτάται από το περιβάλλον εργασίας και την περιφερειακή ταχύτητα. Για ταχύτητες έως 4 m/sec μπορεί να χρησιμοποιηθεί γράσο μέχρι 10 m/sec εμβάπτιση σε ορυκτέλαιο και σε μεγαλύτερες ταχύτητες ψεκασμός λιπαντικού πάνω στα δόντια.

28 Ποια είναι η αιτία που αναγκάζει τον κινούμενο τροχό να περιστρέφεται σε μια οδοντοκίνηση;

Έστω ότι έχουμε δύο γρανάζια σε εμπλοκή το κινητήριο 1 και το κινούμενο 2 Κατά την περιστροφή τους τα δόντια του κινητήριου τροχού ασκούν δύναμη F στα δόντια του κινούμενου. Η δύναμη αυτή είναι κάθετη στην επιφάνεια επαφής των δοντιών και η διεύθυνσή της λόγω της χάραξης των δοντιών περνά από το σημείο επαφής των αρχικών περιφερειών των δοντιών. Η δύναμη F μπορεί να αναλυθεί σε δύο συνιστώσες την ακτινική Fr που έχει ως συνέπεια μια τάση απομάκρυνσης των ατράκτων και την περιφερειακή Fπ που είναι εφαπτόμενη των αρχικών περιφερειών και είναι αυτή που δημιουργεί την ροπή Μ που περιστρέφει το κινούμενο γρανάζι (το 2)

 

29 Πως καταπονούν το δόντι του γραναζιού οι δύο συνιστώσες Fπ και Fr οι οποίες προκύπτουν από την ανάλυση της δύναμης F που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο δόντια που βρίσκονται σε επαφή (δόντι κινητήριου και δόντι κινούμενου τροχού);

Η F_r που έχει ως συνέπεια μια τάση απομάκρυνσης των ατράκτων και η περιφερειακή F_π που είναι εφαπτόμενη των αρχικών περιφερειών και είναι αυτή που δημιουργεί την ροπή Μ που περιστρέφει το κινούμενο γρανάζι (το 2)

1 Ένας οδοντωτός τροχός αποτελείται από τα εξής μέρη: τον ομφαλό την πλήμνη και την οδόντωση

Σ

Λ

2 Οι οδοντωτοί τροχοί έχουν μόνο εξωτερική οδόντωση

Σ

Λ

3 Με τους οδοντωτούς τροχούς μπορούμε να μεταδώσουμε κίνηση στις εξής περιπτώσεις

α. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες παράλληλους

β. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες τεμνόμενους

γ. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατους

δ. ατράκτων με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατα κάθετους

ε. όλα τα παραπάνω

στ. μόνο τα α και γ

4 Με την οδοντοκίνηση μετατρέπονται ως εξής τα βασικά χαρακτηριστικά της περιστροφικής κίνησης:

α. Μπορούμε να αυξομειώσουμε την ισχύ του κινούμενου άξονα σε σχέση με την ισχύ του

κινητήριου

β. Μπορούμε να αυξομειώσουμε την ισχύ, την ροπή, και τις στροφές του κινούμενου άξονα σε σχέση με την ισχύ την ροπή και τις στροφές του κινητήριου.

γ. Μπορούμε να αυξομειώσουμε την ροπή και τις στροφές του κινούμενου άξονα σε σχέση με την ροπή και τις στροφές του κινητήριου.

δ. Μπορούμε να αυξομειώσουμε την ισχύ και τις στροφές του κινούμενου άξονα σε σχέση με την ισχύ και τις στροφές του κινητήριου.

5 Το ζεύγος οδοντωτού κανόνα οδοντωτού τροχού μετατρέπει την περιστροφική κίνηση σε ευθύγραμμη και το αντίθετο.

Σ

Λ

6 Να κάνετε την παρακάτω αντιστοίχηση

α. άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες παράλληλους β. άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες τεμνόμενους γ. άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατους δ. άτρακτοι με γεωμετρικούς άξονες ασύμβατα κάθετους

1 Κωνικοί οδοντωτοί τροχοί 2. Ατέρμονας κοχλίας οδοντωτός τροχός 3. Οδοντωτοί τροχοί με ίσια δόντια 4. Οδοντωτοί τροχοί με ελικοειδή δόντια

7 Οι οδοντωτοί τροχοί που κατασκευάζονται από χυτοσίδηρο έχουν μεγάλη αντοχή στη διάβρωση και τις φθορές, μεγάλη σκληρότητα αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεγάλες περιφερειακές ταχύτητες και για μεγάλες απαιτήσεις ακρίβειας.

Σ

Λ

8 Οι οδοντωτοί τροχοί που κατασκευάζονται από χάλυβα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεγάλες περιφερειακές ταχύτητες αλλά σε περιβάλλοντα με ρύπους χρειάζονται λίπανση

Σ

Λ

9 Όταν θέλουμε η διάταξη της οδοντοκίνησης να έχει μικρό βάρος χρησιμοποιούμε γρανάζια από κράματα αλουμινίου

Σ

Λ

10 Σε έναν οδοντωτό τροχό το ύψος του δοντιού είναι ίσο με το ύψος του ποδιού συν το βήμα

Σ

Λ

11 Σε έναν οδοντωτό τροχό το άθροισμα του πάχους του δοντιού συν το διάκενο είναι ίσο με το βήμα

Σ

Λ

12 Να κάνετε την παρακάτω αντιστοίχηση

1 διάμετρος κεφαλών 2 διάμετρος ποδιών 3 αρχική Διάμετρος 4 αριθμός δοντιών 5 βήμα 6 ύψος κεφαλής 7 ύψος ποδιού 8 ύψος δοντιού 9 πάχος δοντιού, 10 διάκενο 11 .μήκος δοντιού.

α β γ δ ε στ ζ. η θ ι κα

z b w s hk hf t h d0 df dk

 13 Ένα δόντι λέγεται κανονικό όταν

α. h _k = m, h _f = 1.17 m, h =2.17 m, s = 0.5t

β. h _k =  h, h _f = 1.17 m, h = m, s = 0.5 t

γ. h _k = t, h _f = 3.17 m, h = 2.17 m, s= t

δ. h _f = 1.17 m, h = 2.17 m, s = 0.5t

ε. τίποτα από τα παραπάνω

14 Η διάμετρος κεφαλών ενός γραναζιού υπολογίζεται από την σχέση

α. d _k = m z + 2 m

β. d _k = do+2m

γ. d _k= m ( z + 2 )

δ. όλα τα παραπάνω

15 Στους ελικοειδείς οδοντωτούς τροχούς υπάρχουν:

α. 3 βήματα και 2 μοντούλ

β. 2 βήματα και 3 μοντούλ

γ. 2 βήματα και 2 μοντούλ

δ 3 βήματα και 3 μοντούλ

16 Τα κωνικά γρανάζια έχουν

α. 3 αρχικές διαμέτρους και 2 μοντούλ

β. 2 αρχικές διαμέτρους και 2 μοντούλ

γ. 2 αρχικές διαμέτρους και 2 μοντούλ

δ. 3 αρχικές διαμέτρους και 3 μοντούλ

16 Η σχέση μετάδοσης ι είναι:

 ι = n₁/n₂ = do₁/do₂ ⁼ z₁/z₂ - Μ₁/Μ₂

Σ

Λ

17 Η μέγιστη σχέση μετάδοσης σε μια οδοντοκίνηση είναι:

α. 1/5

β. 1/2

γ. 1/7

δ .1/8

18 Όταν η σχέση μετάδοσης είναι ½ ή 1/3 κτλ τα δόντια του μεγάλου τροχού συνεργάζονται πάντα με τα ίδια δόντια του μικρού τροχού

Σ

Λ

19 Για την χάραξη των ελικοειδών τροχών χρησιμοποιείται το μετωπικό μοντούλ

Σ

Λ

20 Για την κατασκευή κωνικών γραναζιών τυποποιείται το μεγάλο μοντούλ

Σ

Λ